Prosta matma

Co to jest logika matematyczna?

Logika matematyczna- dział matematyki, który wyodrębnił się jako samodzielna dziedzina na przełomie XIX i XX wieku wraz

z dążeniem do dogłębnego zbadania podstaw matematyki. Koncentruje się ona na analizowaniu zasad rozumowania oraz pojęć z nim związanych z wykorzystaniem sformalizowanych oraz uściślonych metod i narzędzi matematyki.

 

Zdanie w logice

Zdaniem w logice nazywamy każde zdanie oznajmujące,  o którym możemy jednoznacznie stwierdzić czy jest prawdziwe czy fałszywe.  Zdanie oznaczać będzie małymi literami p, q, r itp., prawdę zaś 1, a fałsz 0.

 

Przykłady

Zdanie:                                                                                                      Wartość logiczna

§5+6=15                                                                                                               0
§Każdy prostokąt ma 4 kąty.                                                                            1
§Czy pięciokąt ma 5 boków?                                                                             0
§Marzec ma 31 dni.                                                                                             1
§Liczba 19 jest liczbą pierwszą.                                                                         1 
§14*2=3*6                                                                                                           0
§Liczba 201 jest podzielna przez 3.                                                                  1
 
Negacja (zaprzeczanie)

~ p czytamy: ,,nieprawda, że p”

 

Przykłady:

ØMam 20 zł.

  Nieprawda, że mam 20 zł.

ØTrójkąt ma 3 boki.

  Nieprawda, że trójkąt ma 3 boki.

 

 
Koniunkcja

Koniunkcja - zdanie złożone powstałe z dwóch zdań prostych połączonych funktorem koniunkcji: ∧.

 

   p ∧ q czytamy: ,,p i q”

 

Przykład:

r: Mateusz ma rower i komputer.

p: Mateusz ma rower.

q: Mateusz ma komputer.

 

 

Koniunkcja jest prawdziwa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste są prawdziwe.

 

 

Alternatywa

Alternatywa - zdanie złożone powstałe z dwóch zdań prostych połączonych funktorem alternatywy: V.

 

  p V q czytamy ,,p lub q”

 

Przykład:

r: Jutro pójdę do znajomych albo do teatru.

p: Jutro pójdę do znajomych.

q: Jutro pójdę do teatru.

 

 

 

Alternatywa jest prawdziwa, gdy przynajmniej jedno zdanie proste jest prawdziwe. 

 

 

Implikacja

Implikacja - zdanie złożone powstałe z dwóch zdań prostych połączonych funktorem implikacji: =>.

 

p => q czytamy: ,,z p wynika q” lub ,,jeżeli p to q”]

 

Przykład:

r: Jeżeli nauczę się na sprawdzian to dostanę dobrą ocenę. 

p: Nauczę się na sprawdzian.

 

q: Dostanę dobrą ocenę.

 

 

 

 

 

  Z prawdy nie może wynikać fałsz.

 

  W przypadku implikacji, jeśli poprzednik jest prawdziwy, to następnik nie może być fałszywy.

 

 

Równoważność zdań

Równoważność - zdanie złożone powstałe z dwóch zdań prostych połączonych funktorem równoważności ó.

 

 

pó q czytamy: ,,p wtedy i tylko wtedy, gdy q’’ 

 

 

Przykład:

r: „Liczba 675 jest podzielna przez 9 wtedy
 i tylko wtedy, gdy suma 6, 7 i 5 jest podzielna przez 9.

p: „Liczba 675 jest podzielna przez 9”

 

q: „ Suma 6, 7 i 5 jest podzielna przez 9”

 
                  
 

Równoważność jest prawdziwa tylko wtedy, gdy zdania ją tworzące mają tę samą wartość logiczną.

 

Prawa logiczne (tautologia)

 
¡Przemienność alternatywy: p ∨ qó q ∨ p 
 
¡Łączność alternatywy: (p ∨ q) ∨ ró p ∨ (q ∨ r)
 
¡Przemienność koniunkcji: p ∧ q ó q ∧ p
 
¡Łączność koniunkcji: (p ∧ q) ∧ ró p ∧ (q ∧ r)
 

 

¡Prawo wyłączonego środka: p ∨ ~p 
 
¡Prawo wyłączonego środka: p ∨ ~p
 
¡Prawo sprzeczności: ~(p ∧ ~p) 
 
¡Prawo podwójnego przeczenia: ~(~p) ó p
 
¡Rozdzielność koniunkcji względem alternatywy:
 p ∧ (q ∨ r) ó (p ∧ q) ∨ (p ∧ r)
 
¡Rozdzielność alternatywy względem koniunkcji:
p ∨ (q ∧ r) ó (p ∨ q) ∧ (p ∨ r)
 
 
Prawa logiczne związane z implikacją i równoważnością
¡Zaprzeczenie implikacji: ~(p => q) ó p ∧ ~q
 
¡Prawo przechodniości implikacji: [(p => q) ∧ (q => r)] => (p => r)
 
              Prawo to stosujemy często w życiu.
 
Przykład wnioskowania:
Jeżeli będę dużo się uczyć, to dostanę stypendium (p=>q).
Jeżeli dostanę stypendium, to kupię sobie rower (q=>r).
Zatem, jeśli będę się dużo uczyć to kupię sobie rower (p=>r).
 
 
Jeżeli implikację p => q nazwiemy implikacją prostą, to
implikacja q => q jest implikacją odwrotną,
implikacja ~p => ~q jest implikację przeciwną,
implikacja ~q => ~p jest implikacją przeciwstawną.
 
Mamy teraz następujące prawa:
 
¡Równoważność implikacji prostej i przeciwstawnej:
(p => q) ó (~q => ~p)
 
¡Równoważność implikacji odwrotnej i przeciwnej:
 (q => q) ó (~p => ~q)
 
 Nie zachodzi równoważność implikacji prostej i odwrotnej 

ani przeciwnej i przeciwstawnej!

 

  Wykażemy, że implikacje p => q oraz q => p nie są równoważne.

 

 

 

 

 

 

Widzimy, że w ostatniej rubryce mamy trzy 0 co świadczy o tym, że implikacje nie są równoważne.

 

Własność tych czterech implikacji można graficznie przedstawić w tzw. kwadracie logicznym.

Równoważne są implikacje znajdujące się na przekątnych tego kwadratu, natomiast nie są równoważne implikacje przy każdym z jego boków.

 

 

 Zamiana równoważności na koniunkcję implikacji prostej i odwrotnej (p ó q) ó [(p => q) ^ (q => p)]. 

 

 

         Z prawa tego często korzystamy.

 


Na przykład zamiast mówić:
Jeżeli trójkąt ABC jest prostokątny to c2 = a2 + b2.

 

                     

 

 

         I Prawo De Morgana

 

                  Sprawdźmy czy wyrażenie ~(p V q) ó (~p) V (~q) jest prawem logicznym.

            

 

                  Pokazaliśmy, że wyrażenie: ~(p V q) ó (~p) V (~q) jest prawem logicznym.

 

                   Wypowiemy je: Zaprzeczeniem alternatywy dwóch zdań jest koniunkcja zaprzeczeń tych zdań.

 

 

 

II Prawo De Morgana

Sprawdźmy czy wyrażenie: ~(p ^ q) ó(~p)  V (~q) jest prawem logicznym.

 

 
 
 Wykazaliśmy, że wyrażenie: ~(p ∧ q) ó(~p)  V (~q) jest prawem logicznym.

Wypowiemy je: Zaprzeczeniem koniunkcji dwóch zdań jest alternatywa zaprzeczeń tych zdań.

 

 

 

Tworzenie nowych praw logicznych

 

Nowe prawa logiczne możemy tworzyć w oparciu o te, które już znamy.

 

 

   Wystarczy wykorzystać  metodę podstawiania, czyli napisać dowolne wyrażenie zamiast dowolnej wybranej przez siebie literki.

Przykład:

~(~p) ó p           (prawo podwójnego zaprzeczenia)

 

  Za p możemy podstawić dowolne wyrażenie które przyjdzie nam do głowy np. p V q.

 

  Powstaje następujące wyrażenie: ~{~(p V q)} ó p V q, które po sprawdzeniu np. metodą zerowo-jedynkową także okazuję się tautologią.  

 

 

 

 

 

 



Dodaj komentarz






Dodaj

© 2013-2024 PRV.pl
Strona została stworzona kreatorem stron w serwisie PRV.pl